33’LÜK VE 45’LİK PLAKLAR

Mazide kalan ve artık antika olarak salonlarımızın bir köşesinde sakladığımız plaklarımız ve pikabımız

Bu arda revaçta olan fahiş fiyatlarda satılmaktadır
Aslında plak, en eski multimedya depolama aracıdır 

Plak nedir(?) derseniz PVC'den üretilen, her iki tarafına da ses izleri kayıt yapılabilen dairesel bir ses depolama malzemesidir
Nasıl dinlenir(?) dereniz de ;  Pikap veya gramofon olarak adlandırılan cihazlarda dinlenebilir
1880’lerde ilk olarak çıkmaya başladı plaklar ve ebonit denilen oldukça kırılgan ve sıkıştırması zor malzeme kullanılmaktaydı.
1890’ların sonlarına doğru geliştirilen yeni bir plastik maddenin kullanılmasıyla kırılganlığı önlendi.
Farklı firmalar tarafından farklı çaplarda üretilen plaklarda bir standart getirilerek ilk 78'lik denilen plaklar geliştirildi ve bunlar dakikada 26 devir yapıyorlardı, sadece 4 dakika c kayıt yapıla biliniyordu

Bu yıllarda 16 devirlik bir plak yapılmış fakat pek tutulmamıştır.
Türkiye'de o dönem için üretilmiş plaklara ‘’Taş Plak’’ adı verilmektedir.
Seneler hızla akıyor ve 20. yüzyılda olmuştur.
Amerikan Columbia firması tarafından 33'lük tabir edilen plaklar çıktı ve devirleri 33 1/3 devirdir
33’lük plaklara Türkiye'de genel olarak uzunçalar olarak adlandırılmaktadırlar.
33’lük plakların üretiminde özel bir plastik reçine kullanılmaktaydı ki kolaylıkla kırılmaları önlendi ayrıca gelişen kayıt teknolojisinde yardımıyla gürültü oranları düşürülerek, müzik kalitesi de büyük ölçüde artırıldı. 

Yıl 1949, 45 devirlik (45'lik) adlandırılan plaklar üretildi
Böylelikle plak teknolojisi kendini tamamlanmıştır.
Gelişen teknolojiye yenik düşen plakların yerini şimdilerde CD, DVD, medya kartı gibi sesli ve görüntülü aletler ile plakların kullanımı çok büyük oranda azalmıştır
Gelelim plakların adlandırılmasına ve özelliklerine bakalım
Plaklar çaplarına veya dakikada attıkları devir sayısına göre isimlendirilir. 
Üç türlü plak vardır
33’lik, 45’lük ve 78’lik şeklinde adlandırılan plaklar,  plağın dakikada 33,45ve 78 kere tur attığını belirtir

33’lük plak, pikap motorunun 1 dakikada 33 tam tur dönmesinden dolayı adlandırılır. 
7 inçlik, 10 inçlik ve 12 inçlik boylarda 33’lük plaklar mevcuttur.
7 inçlik 33’lük plaklarda genellikle 4-5-6 tane şarkı olmaktadır.
10 inçlik 33’lük plaklarda 6-8 arası şarkı olmaktadır(klasik ve enstrümantal(sözsüz) müzik için kullanılır)
12 inçlik 33’lük plaklarda 8-14 şarkı arası şarkı olmaktadır.( LP (Long Play) veya uzunçalar şeklinde adlandırılır)

45’lik plak; pikap motorunun 1 dakikada 45 tam tur dönmesinden dolayı adlandırılır.
7 inçlik 45’lik plaklarda iki yüzünde de birer tane şarkı olmakla beraber nadiren 4-5 şarkılık EP (Extended Play) plaklar da mevcuttur
12 inçlik 45’lik plaklara (maxi single) olarak adlandırılır

78’lik plak; (10 inçlik) plak motorunun1 dakikada 78 tam tur dönmesiyle adlandırılır
78’lik plak en eski plak türüdür ve Taş Plak olarak adlandırılır, sadece 4 dakikalık ses kaydı yapılabilir
Malzemesi daha sert, ağır ve çizgileri seyrektir, esnemezler çabuk kırılırlar. Her iki yüzünde birer parça vardır. 
Sadece 78 deviri destekleyen pikaplarda ya da gramofonlarda çalınabilir
Evet, kısaca özetlediğim plaklar hakkında inşallah faydalı olmuşuzdur
Bundan sonra dost toplantılarında ya da yalnızken güzel müzikler dinleme umuduyla.